ZAMAN KAVRAMI

ZAMAN KAVRAMI

(* izafi zaman, Einstein, İzafiyet teorisi *)

Zaman denince ilk akla gelen klasik sözlük anlamıdır.Zaman;bir işin, bir oluşun içinde geçtiği, geçeceği veya geçmekte olduğu süre, vakit.Sadece sınırlanmaz çünkü çok yönlü bir kavramdır.

Zaman kavramı insanlığın var oluşu ile gelişmekte olan,insan hayatının tümünü oluşturan bir bileşendir.Çünkü her yapılan iş,olay bu kavram ile bütünleştirilerek oluşturuluyor.Genelde farkına varılmasa bile en azından var olduğu kabul ediliyor.Lakin felesefenin de yapı taşı söz öbeklerinden:Neye,kime göre?İnsanların ayar mekanizmasında görevli bulunan zaman çok farklı şekillerde tasvip edilebilir.Kaba taslak olarak bu kavramın varlığını doğal yollardan yorum ile oratya atan insanoğlu yapılan işlerde,işin yapılmaya başlandıktan bitimi arasındaki tanımlayamadığı ancak bir şeylerin tükendiğini kavramsal olarak dile getirmesi ile oluşmuştur.Örneğin ünlü düşünür Aristo 'Zaman hareketin ölçüsüdür' demektedir.Zamanın referans noktasını hareket olarak kabul etmekte.

İnsanoğlu belirli ihtiyaçlarını karşılamak için farklı hesaplama metodları ile zamansal kavramlar oluşturmuş lakin en çok güneşin hareketi üzerine durmuştur.Astronominin gelişimi ile birlikte Dünyanın Güneş çeveresinde bir tam dönümlük bölümüne bir yıl adını vererek insalik tarihinde zaman bir bakış açısı kazanmıştır.Güneşin doğum ile batımı arasını gün olarak ifade edilmesi de zaman yaşam arası bağ kurulması sağlanmıştır.

Zaman üzerine bir çok bilim insanı açıklamlar yapmış ve teoremler oluşturmuşlardır.Newton fiziğinden modern fiziğe kadar bu konu aydınlatılmaya çalışılmıştır.

Galileo ve Einstein başta olmak üzere örnekler çoğaltılır.

Son yüzyılda adını en çok duyduğumuz Albert Einstein'ın Özel Görelilik-İzafiyet teorisi bu konu hakkında farklı ve etkileyici bir bakış açısı sunmakta insanlığa.

Einstein 'a göre:

Zaman ancak hareketle, cisim hareketle, hareket cisimle vardır. O halde; cisim, hareket ve zamandan birinin diğerine bir önceliği yoktur. Galileo'nun Görelilik Prensibi, zamanla değişmeyen hareketin göreceli olduğunu; mutlak ve tam olarak tanımlanmış bir hareketsiz halinin olamayacağını önermekteydi. Galileo'nun ortaya attığı fikre göre; dış gözlemci tarafından hareket ettiği söylenen bir gemi üzerindeki bir kimse geminin hareketsiz olduğunu söyleyebilir.

Zaman izafi-görecelidir.

Yani zaman-cisim-mekan boyut olarak bir bağ halinde bulunur.

Bunlardan yorum ile zamanın düşünüldüğü kadar basit bir kavram olmadığı ve algılanmasının zorluğunda ise somut ve soyutsallık arasında kalan bir kavram olduğu nettir.

Zaman denilen mefhum bir bütünden oluşur.Mekan-olay-geçmiş ve gelecek,an birliktedir.Bu neden-sonuç ilişkileri ile de açıklanabilir.Yapılan her hareket belli sonuçlar doğurur bu da zamanı-yaşantıyı etkiler bu şekilde de bir bütünlük oluşur.Bir nevi aynı anda bir çok hayat ama algılanan tek boyutta yaşantımız devam eder,zamansal boyut kavramamızdan dolayı.Zamanı oluşturan,kurgulayan,algılayan da bizidir aslında bütün bunlardan yola çıkarak göreceli bir zamandan bahsedilebilir.