ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ
* anayasa değişikliği, referandum *
Şuan TBMM’de 550 milletvekili bulunmaktadır. Yeni tasarlanan
anayasa teklifinde bu sayının 600 çıkarılması düşünülüyor. Yedek vekillik
durumu da söz konusu. Yani millet meclisinde, milletvekillerinden biri bakan
olarak seçildiğinde, onun yerine başka biri milletvekili olarak atanacak.
Ülkemizde seçme yaşı 18 fakat seçilme yaşı 25 ile
sınırlıdır. Yeni anayasa tasarısında milletvekili seçilme yaşının seçme yaşına
indirilmesi düşünülüyor. Bu şekilde 18 yaşında milletvekili olabilecek.
TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir tekrarlanacak
ve aynı zamanda yapılacak.
Meclisin, bilgi edinme ve denetim yetkisi anayasa
değişikliği sonrasında ‘Meclis araştırma’, ‘Genel görüşme’, ‘Meclis
soruşturması’, ve ‘Yazılı soru’ şeklinde kullanılacak.
Seçilen cumhurbaşkanının partisi ile ilişiğinin kesilmesi
zorunlu olmayacak. Bu şekilde partili cumhurbaşkanı olabilecek.
Cumhurbaşkanı süresi 5 yıl ile sınırlandırılacak ve bir kişi
en fazla iki kez cumhurbaşkanı seçilebilecek.
Cumhurbaşkanlığına, seçim gerçekleştirilirken seçimlerde %5
oy alan partiler ve en az 100.000 seçmen aday gösterebilecekler. Salt çoğunluğu
elde eden kişi ülkenin cumhurbaşkanı seçilecek.
Cumhurbaşkanı ‘Devlet başkanı’ unvanına sahip olacak ve
başkomutanlığın temsilci olacak. Yürütme yetkisi devlet başkanında olacak.
Cumhurbaşkanı, yardımcılarını ve bakanları kendisi atayacak
ve istediğinde görevlerine son verebilecek.
Cumhurbaşkanı anayasa değişikliğine ilişkin kanunları
gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunup, doğrudan referandum gerçekleştirme
yetkisinde olacak.
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisi ile kanunnameler
çıkarabilecek.
Kanunlar ile açıkça belirtilen durumlar hakkında
cumhurbaşkanı kararname çıkaramayacak.
TBMM aynı konu üzerinde kararname çıkarması sonrası
cumhurbaşkanlığı kararnamesi geçersiz/hükümsüz sayılacak.
TBMM cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar
hakkında soruşturma açılması talebi olabilecek.
Hakkında soruşturma açılan cumhurbaşkanı seçim kararı verme
yetkisi elinden alınacak. Seçime karar veremeyecek.
Cumhurbaşkanı birden fazla cumhurbaşkanı yardımcısı
atayabilecek.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar milletvekili seçilme
yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacaklar ve
görevden el çektirme yetkisine sahip olacak.
Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak
atanmaları durumunda üyelikleri sona erecek.
Cumhurbaşkanın bizzat kendisi OHAL ilan etme yetkisine sahip
olacak. Gerekli şartlar oluştuğu takdirde OHAL ilan edebilecek.
Disiplin mahkemeleri hariç olarak askeri mahkemeler
kaldırılacak. Ve askeri personel sivil mahkemelerde yargılanabilecek.
‘Hâkimler ve Savcılar Yüksel Kurulu’ yani kısa adı ile HSYK
ad değişikliğine uğrayacak ve adı ‘Hakimler ve Savcılar Kurulu’ olacak.
Meclise bütçe sunumunu cumhurbaşkanı yapacak.
Bakanlar Kurulu olmayacak onun yerine yürütme yetkisi ve
görevi cumhurbaşkanı tarafından anayasa ve kanunlara uygun olarak
gerçekleştirilecek.
Tüm askeri mahkemeler, askeri hukuk kuruluşları
kaldırılacak.
“EVET” VE “HAYIR”
Anayasa değişikliği tam olarak bu maddeleri içermektedir. Ve
halk oylamasına sunulan bu maddeler ile “Evet” daha güçlü Türkiye için derken,
“Hayır” cephesi yıkıma yol açacağını savunmaktadır. Anayasa değişikliği ile
bazı sistemsel değişiklikler de olacak. Yukarıda bahsettiğimiz maddeler
içerisinde bunun nasıl olacağı mevcuttur. Anayasa değişikliği için referandum 2
Nisan veya 9 Nisan tarihlerinde olması düşünülmektedir. Paket yasa önerisi
geçtiğimiz yıllarda gerçekleştirilen yasa tekliflerinden sonra hükümetin ikinci
hamlesi.
EN ÇOK DİKKAT ÇEKEN MADDE
Anayasa değişikliğinde en çok öne çıkan şeylerden bir de
başkanlık konusu. Çünkü maddeler içinde de belirtildiği için cumhurbaşkanının
devlet başkanlığı ismini de barındıracak. Bundan sonra ise akıllara takılan
soru işaretler maddelerin iyice okunarak cevaplanabilir. 15 Temmuz süreci
sonrasında gelen bu anayasa değişikliği halka yakın zamanda sunulacak.
REFERANDUM NE ZAMAN OLACAK
Anaysa değişikliği ile parlamenter sistem değişikliliği
oluşmuş olacak. Yeni süreç cumhurbaşkanın Resmi Gazete de meclisten gelen
teklifi yayınlatması ile başlayacak ve bundan 60 gün sonraki ilk Pazar
referandum yapılacak
Yorumlar
Yorum Gönder